Τέλος η ΑΕΠΙ: Με νόμο στους δημιουργούς η διαχείριση των πνευματικών δικαιωμάτων

Nέα σελίδα για τους δημιουργούς ανοίγει το νομοσχέδιο που ψηφίστηκε την  Πέμπτη από τη βουλή και περιλαμβάνει  τροπολογία , που προβλέπει σύσταση Έκτακτης Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης υπό τον ΟΠΙ (Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας ΥΠΠΟ) σε περίπτωση ανάκλησης της άδειας οποιουδήποτε ΟΣΔ (Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης)  ή  ΑΟΔ του άρθρου 50 όπως είναι η ΑΕΠΙ. Το ΚΚΕ καταψήφισε την τροπολογία  ισχυριζόμενο πως  η κυβέρνηση . απαλλοτριώνει περιουσιακά στοιχεία  της ΑΕΠΙ παράνομα ενώ αυτό  μπορεί να γίνει  με δικαστική  απόφαση  και έκανε ερώτηση για τους εργαζομένους της εταιρείας . ΝΔ και ΠΑΣΟΚ   καταψήφισαν επίσης λέγοντας πως δεν προηγήθηκε διαβούλευση. Κατά και από το ΠΟΤΑΜΙ που επικαλέστηκε εκτός από το θέμα της διαβούλευσης και το θέμα του διχασμού των δημιουργών.

Σύμφωνα με πληροφορίες μας σύντομα η πρώτη άδεια που πρόκειται να ανακληθεί είναι αυτή της ΑΕΠΙ. Η Νέα Ειδική Υπηρεσία Έκτακτης Διαχείρισης Δικαιωμάτων,  θα συσταθεί και θα στελεχωθεί σε ανθρώπινο δυναμικό και υποδομή,  με την οικονομική συνδρομή του Υπουργείου Πολιτισμού,  μέχρι να εξελιχθεί η διαδικασία της είσπραξης των δικαιωμάτων οπότε και θα αυτοχρηματοδοτείται , μέσω της παρακράτησης της προβλεπόμενης προμήθειας για τη διαχείριση. Θα διαχειρίζεται τα δικαιώματα έως δύο χρόνια το ανώτερο,  την είσπραξη και την απόδοση των δικαιωμάτων των πνευματικών έργων στους δικαιούχους (συνθέτες, στιχουργούς, κληρονόμους κ.α.) . Μετά θα παραδοθεί στους δικαιούχους  και θα μετατραπεί σε Οργανισμό Συλλογικής Διαχείρισης , σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα.

Η τροπολογία αποκαθιστά ενδεχόμενα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν μετά την ανάκληση της άδειας οποιουδήποτε ΟΣΔ , όπως είναι η απορύθμισης της αγοράς και καθιστά ενεργή την πρόβλεψη του νόμου 4481/2017 για επιβολή διοικητικών κυρώσεων σε περίπτωση παραβάσεων από τους ΟΣΔ. Με την τροπολογία τροποποιείται το άρθρο 69 του ν. 2121/1993 με την οποία προστέθηκε στον ΟΠΙ , η αρμοδιότητα της έκτακτης συλλογικής διαχείρισης, με σκοπό τη συλλογική διαχείριση και την σύναψη νέων συμβάσεων με δικαιούχους και για χρονικό διάστημα που δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δύο (2) έτη. Ο Οργανισμός αυτός αναλαμβάνει να εκπροσωπεί τους δημιουργούς τους οποίους εκπροσωπούσε μέχρι πρόσφατα  ο ΟΣΔ που η άδεια του ανακαλείται μέσω Ειδικής Υπηρεσίας έκτακτης διαχείρισης πνευματικών δικαιωμάτων.

Στο σκάνδαλο ΑΕΠΙ (Ανώνυμη Εταιρεία Πνευματικής Ιδιοκτησίας) , που πρώτη η παρούσα κυβέρνηση ανέδειξε , με τον διαχειριστικό έλεγχο που διατάχθηκε επί υπουργίας Νίκου Ξυδάκη και έφερε στην επιφάνεια τους υπέρογκους μισθούς της οικογένειας και την κατασπατάληση χρημάτων των δημιουργών, εξελίχθηκε στην πορεία σε γόρδιο δεσμό. Το νομοσχέδιο για τα πνευματικά δικαιώματα επί Μπαλτά, προκάλεσε μεγάλες αντιθέσεις και συγκρούσεις τόσο εντός της κυβέρνησης όσο και εντός του χώρου των δημιουργών . Η αρχική ατολμία του υπουργείου να λύσει το κουβάρι , προκάλεσε την παρέμβαση του Μεγάρου  Μαξίμου και εντός λίγων μηνών φάνηκε ξεκάθαρα , πως η κυβέρνηση στόχευσε στην οριστική λύση του θέματος. Αρχικά τοποθέτησε επίτροπο στην ΑΕΠΙ, την Μαρία Βλάχου και με δεδομένη τη συνολική εικόνα που αποκόμισε η ίδια αλλά και την ταχύτατη κατάρρευση της εταιρείας η οποία υπό το βάρος των χρεών και την έλλειψη αξιοπιστίας έπνεε τα λοίσθια , αποφάσισε τελικά να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση. Η ίδια σε συνεργασία με τη Λ. Κονιόρδου έφεραν τελικά την υπόθεση έως το τέλος.

Πέραν του ότι η πολιτεία φαίνεται πως θα στηρίξει οικονομικά το εγχείρημα για τα πρώτα δύο χρόνια, είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε , πως η πρωτοβουλία αυτή θα βοηθήσει πέρα από τους δημιουργούς και τη ρύθμιση του τοπίου στην αγορά. Στην αιτιολογική έκθεση της  τροπολογίας , υπογραμμίζεται πως «Οι λόγοι που μας οδήγησαν σε αυτή τη ρύθμιση ήταν κυρίως και πρωτίστως το δημόσιο  συμφέρον. Η ανάγκη να προστατευτεί ο πολιτισμός, να τηρηθεί η νομιμότητα στους  χρήστες πνευματικών έργων, να μην πληγεί η δημοσιονομική σταθερότητα και να έχουμε διεθνή ευπρόσωπη παρουσία ως χώρα στον τομέα των πνευματικών δικαιωμάτων.».

Η πλειοψηφία των δημιουργών που είχε στηρίξει το αίτημα , έχει κάθε λόγο να χαίρεται με την εξέλιξη αυτή καθώς διαφαίνεται μια ευκαιρία για έναν οργανισμό που θα λειτουργεί με διαφάνεια ως προς την είσπραξη και τη διανομή πράγμα που δεν συνέβαινε έως τώρα στην ΑΕΠΙ σύμφωνα με το πόρισμα. Ωστόσο η επιτυχία του εγχειρήματος θα κριθεί στην πορεία , καθώς πρόκειται για αχαρτογράφητα πεδία και θα χρειαστεί τόσο η βούληση Ελλήνων δημιουργών για την στήριξη του εγχειρήματος όσο και η συμμετοχή των ξένων Οργανισμών Συλλογικής Διαχείρισης.