Bullying: Πώς θα μάθετε στο παιδί να το αντιμετωπίζει

Με αφορμή την πρόσφατη αυτοκτονία του μαθητή στην Αργυρούπολη, θυμόμαστε βασικές συμβουλές που θα το βοηθήσουν να είναι προετοιμασμένο να αντιδράσει στο σχολικό εκφοβισμό.

Με τα κρούσματα του σχολικού εκφοβισμού να λαμβάνουν όλο και μεγαλύτερες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια, δεν είναι λίγοι οι γονείς που ανησυχούν ότι το παιδί τους μπορεί να πέσει θύμα bullying στο σχολείο του.

Η ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός αποτελούν πολυσύνθετα προβλήματα και το πρώτο βήμα για να αντιμετωπιστούν είναι να αναγνωρίσουμε ότι υφίστανται και να αναλάβουμε δράση για την αντιμετώπισή τους.

Αν αντιληφθείτε ότι το παιδί υφίσταται bullying στο σχολείο του, προσπαθήστε να αντιμετωπίσετε όσο το δυνατόν πιο ψύχραιμα την κατάσταση. Συζητήστε διεξοδικά μαζί του, υπενθυμίστε του ότι είστε δίπλα του για να το στηρίζετε και επιβραβεύστε το παιδί που είχε το θάρρος να μιλήσει για αυτή την κατάσταση.

Τα μάτια σας ανοιχτά
Μία βασική τεχνική των «νταήδων» απέναντι σε αυτά που θεωρούν «αδύναμα» παιδιά είναι να τα κάνουν να πιστεύουν ότι είναι μόνα και για αυτό το λόγο ανίσχυρα. Τα παιδιά που πέφτουν θύματα τέτοιων συμπεριφορών αποκτούν και πάλι τη δύναμή τους όταν μπορούν να στηρίζονται στους γονείς ή τους δασκάλους τους αλλά και σε πιστούς φίλους.

Μάθετέ του να κάνει το πρώτο βήμα
Τα παιδιά που υφίστανται τέτοιες συμπεριφορές πολλές φορές απειλούνται για να μην μιλήσουν σε κάποιον ενήλικα για αυτό που συμβαίνει. Εξηγήστε στο παιδί ότι το πρώτο βήμα για να αντιμετωπίσει την κατάσταση είναι να μιλήσει για αυτήν. Συχνά, οι γονείς δεν αντιλαμβάνονται ότι τα παιδιά τους βασανίζονται από συμμαθητές τους. Για αυτό το λόγο μπορεί να πιστεύουν ότι οι γονείς τους δεν κάνουν τίποτα για να βοηθήσουν, ενώ στην πραγματικότητα δεν αντιδρούν γιατί δεν γνωρίζουν την κατάσταση. Μάθετε στο παιδί ότι πρέπει να συζητάει μαζί σας τέτοια φαινόμενα για να μπορείτε μαζί να βρίσκετε τρόπους να τα αντιμετωπίζετε.

Δεν γίνεται «καρφί»
Εξηγήστε στο παιδί ότι δεν δείχνει δειλία αλλά θάρρος αν μιλήσει σε κάποιον. Είναι πολύ συνηθισμένο οι νταήδες να προσπαθούν να κάνουν τα θύματά τους να πιστέψουν ότι είναι «καρφιά» και δειλά αν πουν σε κάποιον ενήλικα, δάσκαλο ή γονιό τι συμβαίνει. Με τον τρόπο αυτό απομονώνουν τα θύματά τους από τον περίγυρο τους και αποκτούν το πάνω χέρι. Εξηγήστε του ότι στην πραγματικότητα, όταν ένα παιδί μιλήσει τους αφαιρεί το πλεονέκτημα και αλλάζει την ισορροπία δυνάμεων.

Όσο περισσότερο ένα παιδί υφίσταται μία τέτοια κατάσταση τόσο χειρότερη γίνεται. Συνήθως, μπορεί να ξεκινάει με ένα υβριστικό παρατσούκλι, πειράγματα και σχετικά ήπιες λεκτικές ή σωματικές επιθέσεις. Αφού αισθανθεί σίγουρος ότι το θύμα του δεν θα μιλήσει, ο νταής γίνεται ακόμα πιο επιθετικός. Μάθετε στο παιδί ότι πρέπει να αναλάβει όσο το δυνατόν συντομότερα δράση και ότι η αντίδρασή του θα αποδυναμώσει το θύτη.

Αντίδραση που μπορεί να ελέγξει
Διδάξτε το παιδί ότι ακόμα και αν δεν μπορεί να ελέγξει τις αντιδράσεις του νταή, μπορεί να ελέγξει τη δική του και να σιγουρευτεί ότι θα είναι δυναμική. Στόχος του νταή είναι να προκαλέσει στο παιδί μία (ή και καμία) αντίδραση που θα τον κάνει να αισθανθεί δυνατός. Μάθετε στο παιδί ότι μπορεί να αντιδράσει χωρίς να παρασυρθεί από αισθήματα ντροπής και φόβου, όπως θέλει ο θύτης του, και ταυτόχρονα θα αποκλιμακώσει την κατάσταση.

Απλή και ψύχραιμη απάντηση
Ένας τρόπος για να αντιδρά το παιδί με σιγουριά απέναντι στον εκφοβισμό είναι να του μάθετε να χρησιμοποιεί απλή, άμεση γλώσσα, διατηρώντας την αξιοπρέπειά αλλά κυρίως την ψυχραιμία του. Αν ο θύτης αντιληφθεί ότι αυτό που έκανε ή είπε επηρέασε συναισθηματικά το παιδί, πιστεύει ότι έχει τη δύναμη να κάνει ό,τι θέλει μπροστά σε έναν ανίσχυρο αντίπαλο. Βοηθήστε το παιδί, μέσα από παιχνίδι ρόλων, να μάθει να αντιδρά χωρίς φόβο ή θυμό αλλά δείχνοντας αυτοπεποίθηση απέναντι στο νταή.

Ανάλογη γλώσσα σώματος
Μαζί με τις κατάλληλες λέξεις, εκπαιδεύστε το παιδί να χρησιμοποιεί και την σωστή στάση του σώματος για να ενισχύει τη θέση του. Για να κάνει το νταή να καταλάβει ότι εννοεί αυτά που λέει το παιδί πρέπει να τον κοιτάει στα μάτια, να απαντά με ψύχραιμη φωνή, να κρατά απόσταση από τον επίδοξο θύτη και να χρησιμοποιεί το όνομά του όταν του μιλάει. Διάφορα λεκτικά παραδείγματα για να απαντήσει το παιδί είναι «σταμάτα αυτό που κάνεις, με ενοχλεί», «απλά θα αγνοήσω το σχόλιό σου και τη συμπεριφορά σου» και «δεν είναι εντάξει να πληγώνεις».

Στόχος είναι να μάθει το παιδί ότι υπάρχει τρόπος να αντιδράσει, ότι η σιωπή δεν είναι η λύση και ότι υπάρχουν πράγματα που μπορεί να κάνει για να σταματήσει την επανάληψη τέτοιων συμπεριφορών. Από τη δική σας πλευρά, εκτός από την βοήθεια προς το παιδί σας, μην διστάσετε να παρέμβετε μιλώντας στο δάσκαλο ή το διευθυντή του σχολείου του παιδιού. Σε κάθε περίπτωση, προτεραιότητά σας είναι να μην αφήσετε το παιδί να πιστεύει ότι είναι μόνο του σε αυτό αλλά να γνωρίζει ότι είστε εκεί για να το υποστηρίξετε και να το προστατεύσετε αν χρειαστεί.

Με πληροφορίες από Psychology Today