Διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους;

«Απόδοτε τα του Καίσαρος τω Καίσαρι και τα του Θεού τω Θεώ.

«Προσφέρετε στον Καίσαρα αυτά που ανήκουν στον Καίσαρα και στο Θεό αυτά που ανήκουν στο Θεό»
*( κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο)

Φαίνεται ότι ο Χριστιανισμός προώθησε σημαντικά τη Ρωμαϊκή παράδοση του δικαίου, κατακυρώνοντας δύο διακριτές εξουσίες: Τη λειτουργία της πίστης και τη λειτουργία της Πολιτείας.

Παρακάτω θα γίνει προσπάθεια, να δοθεί μια άλλη οπτική, όχι αυθαίρετη ελπίζω, μιας και στηρίζεται σε γνωστά και μάλλον κοινά αποδεκτά δεδομένα.

Επιθυμώ ο καθένας ν’ ασκεί ή να μην ασκεί τα θρησκευτικά του «καθήκοντα» σύμφωνα με τους κανόνες της πίστης ή μη πίστης του, αρκεί πάλι στα πλαίσια της ασκήσεως αυτής, να μην ενοχλεί ή εμποδίζει, ή προσβάλλει τους άλλους.

-  Στην επανάσταση του ΄21, σκοτώθηκαν χιλιάδες κληρικοί και 75 Μητροπολίτες, συν ο Πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε’. Τα μοναστήρια στήριξαν με χρήματα, με μπαρουτόβολα, αλλά και σε χρηστικά θέματα τον αγώνα. Η Εκκλησία έδωσε επίσης δανεικά κι’ αγύριστα στο νεοσύστατο κράτος. Δέχθηκε να γίνει αναδασμός στις καλές εκτάσεις που είχε και να της μείνουν ως εκκλησιαστική περιουσία, τα χιλιάδες μεν, αλλά άγονα μέρη, το δε 1833 αποκόπηκε από το Πατριαρχείο και έγινε η Αρχιεπισκοπή Ελλάδος.

-  Η Ελλαδική Εκκλησία δεν μπορούσε να συντηρηθεί από τα έσοδά της και παρά τις τυχόν δωρεές πιστών, με απόφαση του 1932, μέσα σε εθνικό διχασμό, συν τω χρόνω, οι ιερείς μπήκαν στη μισθοδοσία του Κράτους από την 1.10.1945 με υποχρέωση οι ναοί να καταβάλουν ανά 3μηνο, το 25% έως ( κάποια στιγμή ) το 35% επί των ακαθάριστων εισπράξεων στην τοπική τους Εφορία !!!! ( βλ. σχετ.: Τι έδωσε η Εκκλησία στο Κράτος σε κτήματα από το 1833 ως το 1951”, Δαμιανού Στρουμπούλη, Εφημ. «Καθημερινή» 12–13 Απριλίου 1987, σελ.4 - συνολικά η εκκλησιαστική περιουσία «χορηγήθηκε» προς το Κράτος 3 φορές μέχρι σήμερα ).

- Έκτοτε όλο αναγγέλλεται τάχα ο διοικητικός (και μέσω Συντάγματος) διαχωρισμός Εκκλησίας – Κράτους και όλο δεν γίνεται, παρότι πιθανολογώ θα ωφελήσει την ανεξαρτησία της Εκκλησίας.

-  Όμως συμφέρει το Κράτος να χάσει τον έλεγχο του Κλήρου και των πιστών / ψηφοφόρων;

- Η Εκκλησία πληρώνει, ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΕΥΔΑΠ, φόρο εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ κ.λ.π, όπως όλοι μας (βλ παρακάτω ειδικό παράρτημα για το θέμα ). Το μόνο που δεν πληρώνει καμία θρησκεία στην Ελλάδα, είναι φόρο για τους ναούς ( λατρευτικούς χώρους – κοινωφελείς χώρους, π.χ. γηροκομεία, αίθουσες συσσιτίων ) που ιδιοχρησιμοποιούνται.

-  Αν σε αυτά προσθέσουμε και τις αγαθοεργίες, δωρεές, Γηροκομεία κ.λ.π, καθώς και πως χάρις στην ευρύτερη Εκκλησία, υπάρχει Ελληνική παρουσία στην Πόλη, στην Ιερουσαλήμ στην Αντιόχεια, στους Αγίους Τόπους τόπους και στην Αλεξάνδρεια, αντιλαμβανόμαστε πως το Κράτος έχει τεράστια ανάγκη την Εκκλησία, ακόμα και γεωπολιτικά, ενώ η Εκκλησία δεν το έχει.

-  Η εκκλησία υπήρχε και όταν δεν υπήρχε Ελληνικό κράτος και θα υπάρχει, πάλι αν τυχόν στο μέλλον το Ελληνικό κράτος, γίνει μια απλή Ελληνική Διοικητική Περιφέρεια ή State της «ομόσπονδης» Ε.Ε .

-  Όλα αυτά με κάνουν να υποστηρίζω τον διαχωρισμό, σε όλα τα επίπεδα, Κράτους - Εκκλησίας, δεδομένου ότι δεν εξυπηρετεί σε τίποτα τον «οργανισμό» της Εκκλησίας να παραμένει σε οποιαδήποτε σχέση με το Κράτος.

Από την άλλη πάλι, με το 90% του πληθυσμού βαπτισμένους χριστιανούς και περίπου 40-45% εξ αυτών πιστούς που θρησκεύονται, η εκκλησία/ ποίμνιο, ξεπερνά κατά πολύ τα όποια κόμματα, ενώ οι πιστοί της είναι και ψηφοφόροι Κομμάτων.

Ποιόν θα ακολουθήσουν σε μια υποθετική «ρήξη»;
Περαιτέρω , μιά συγκριτική μελέτη , για το τι συμβαίνει στον κόσμο μπορείτε να δείτε εδώ.

*Φορολόγηση εκκλησίας (παράρτημα με επιφύλαξη για τυχόν αλλαγές που δεν γνωρίζω)

Προβλέπεται και καταβάλλεται από τα νομικά πρόσωπα της Εκκλησίας της Ελλάδος:

1. Φόρος Εισοδήματος με συντελεστή 22-45% αναλόγως της κλίμακας για τα έσοδά τους, τα οποία μάλιστα θεωρούνται κατά νόμον ως «έσοδα από επιχειρηματική δραστηριότητα», και προκαταβολή Φόρου Εισοδήματος επομένου έτους.

2. Φόρος Δωρεών και Κληρονομιών με συντελεστή 0,5%, όπως προβλέπεται για τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου και τους Ο.Τ.Α. (άρθρα 25 παρ. 3, 29 παρ. 5 43 Κεφ. Β΄ περ. α΄ Ν. 2960/2001, 25 παρ. 9, 14, 16 Ν. 3842/2010).

3. Φόρος Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ) με τους ίδιους συντελεστές, οι οποίοι γενικώς ισχύουν για παραδόσεις αγαθών και παροχή υπηρεσιών, που αποτελούν εμπορική δραστηριότητα (Ν. 2859/2000).

4.Ενιαίος Φόρος Ακίνητης Ιδιοκτησίας (ΕΝ.Φ.Ι.Α.),κύριος και συμπληρωματικός, για όλα τα ακίνητά τους (άρθρα 5 παρ. 3 Ν. 4223/2013, δέκατο όγδοο παρ. 1.β Ν. 4286/2014).

Απαλλάσσονται μόνο οι λατρευτικοί χώροι και οι κοινωφελείς χώροι (π.χ. γηροκομεία, αίθουσες συσσιτίων) που ιδιοχρησιμοποιούνται. Η εν λόγω απαλλαγή ισχύει όχι μόνο για την Εκκλησία της Ελλάδος, αλλά και για όλους τους νόμιμα υφισταμένους λατρευτικούς χώρους ή ακίνητα κοινωφελούς χρήσεως που χρησιμοποιούνται απ’ όλες τις γνωστές θρησκείες και όλα τα μη κερδοσκοπικά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου (σωματεία, ιδρύματα κ.λπ.) (άρθρο 3 παρ. 1 περ. δ΄, ε΄, στ΄.α) Ν. 4223/2013).

Επιπλέον παρακρατούνται και αποδίδονται από τα Εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα φόροι για παροχή μισθωτών ή ανεξάρτητων υπηρεσιών (άρθρο 61, 62, 64 παρ. 1δ Ν. 4172/2013) και καταβάλλονται τέλη χαρτοσήμου (κωδ. Π.Δ. της 28.7.1931) και όλες οι κρατήσεις (π.χ. ΟΓΑ) επί της αξίας συναλλαγών, που ισχύουν γενικώς για τα υπόλοιπα νομικά πρόσωπα.

Τέλος, υπάρχει έμπρακτη βοήθεια από τις Ενορίες, τα Εκκλησιαστικά ιδρύματα και τα φιλόπτωχα ταμεία, προς τους Πολίτες, μιάς και παρέχουν ηθική και υλική συμπαράσταση στη διαρκώς αυξανόμενη ανθρώπινη ανάγκη, φτωχοποίηση και έλλειψη ελπίδας των Πολιτών

Δημήτρης ΣταθακόπουλοςΔικηγόρος Πειραιώς. Δρ Παντείου Πανεπιστημίου. Συνεργάτης Εργαστηρίου Τουρκικών & Ευρασιατικών μελετών Παν.Πειραιά ( Πα.Πει)